Hoe zoekmachines onze mening ongemerkt beïnvloeden
Waar gaat ons digitale hart sneller van kloppen? Digital Marketeer Sophie selecteerde een artikel over zoekmachines en hoe ze ons gedrag beïnvloeden.
Per jaar typen we minstens 2 biljoen keer een zoekopdracht in Google. Dat komt neer op ongeveer 100 miljard zoekopdrachten per maand en 2,3 miljoen per minuut. Niet alleen maakt dit Google de meest bezochte site op het internet, al 2 jaar op rij verkiezen we Google tot meest betrouwbare bron van informatie en nieuws. Toch worden we bij tenminste een deel van onze zoekopdrachten blootgesteld aan foutieve informatie, stelt SEO expert Masha Maksimava. Zij schrijft over de onzichtbare manier waarop zoekmachines onze mening vormen.
Googelen doen we om tal van redenen. Grotendeels met relatief simpele en alledaagse vragen. Waarschijnlijk zijn we allemaal wel eens gekke zoekresultaten of autocompletes tegengekomen tijdens onze zoektochten op het web. Resultaten waarover we de schouders ophalen, waar we niet te lang bij stilstaan. Zo werkt Google nu eenmaal, toch?
Naast onze dagelijkse zoekopdrachten gebruiken we Google soms ook voor serieuzere vraagstukken. Vragen over politiek, religie, relaties, verdriet en gezondheid bijvoorbeeld. We stellen onze meest persoonlijke vragen aan Google en baseren ons in ieder geval deels op de antwoorden die we te zien krijgen. Maar wat als die antwoorden niet kloppen? En wat als wij niet weten dat dit het geval is?
Dokter Google
Neem bijvoorbeeld gezondheidszorg. Maksimava schetst een situatie waar iemand vraagt wat te eten na een galblaas aanval. De featured snippet* van Google laat een lijst zien met pizza, pasta en andere vette maaltijden. Niet alleen is deze informatie onjuist, het blijkt als je doorklikt namelijk te gaan om een lijst met voedsel om te vermijden, het artikel waaruit de snippet afkomstig is gaat over wat je wel en niet mag eten na een galblaas operatie. Een antwoord dat niet klopt op een vraag die je niet had gesteld dus. Nu is dit is één voorbeeld, maar wist je dat ongeveer 1% van alle zoekopdrachten in Google symptoom gerelateerd is? Dat komt neer op zo’n 55 miljoen zoekopdrachten per dag. Hoe vaak de informatie die we te zien krijgen niet klopt is moeilijk in te schatten, maar het zal ongetwijfeld af en toe het geval zijn.
De vraag is of we überhaupt van een zoekmachine moeten verwachten dat deze ons een correcte diagnose voor onze symptomen laat zien. Is het niet uiteindelijk onze eigen verantwoordelijkheid om te checken of wat we zien echt klopt en niet blind te varen op de eerste resultaten die we online tegenkomen?
De kwestie is breder dan gezondheidszorg alleen. Er zijn er meerdere voorbeelden bekend waar Google seksistische of racistische antwoorden en suggesties gaf. Daarnaast, stelt Maksimava, beïnvloedt Google zelfs ons stemgedrag door bepaalde autocompletes weg te laten en anderen juist weer te geven.
Of en hoe dit precies wordt gedaan is natuurlijk lastig om zonder alle kennis te beoordelen. Wat de afgelopen jaren in ieder geval wel is gebleken is dat Google na negatieve berichtgeving in de media bepaalde autocompletes heeft verwijderd of aangepast. Op basis waarvan dit precies is gedaan en wat de criteria voor ingrijpen zijn is nooit bekend gemaakt.
Het censuur dilemma
Dat brengt ons bij, wat mij betreft, de belangrijkste vraag uit dit artikel. Moet Google ingrijpen en censuur toepassen om de naarste, meest racistische, seksistische en xenofobe antwoorden en autocompletes weg te filteren?
Aan de andere kant, moet Google niet juist een eerlijke en ongecensureerde weergave zijn van het internet en de maatschappij? Als straks alles wat we zien gefilterd is krijgen we misschien een beeld van een open, veilige en tolerante samenleving die niet overeenkomt met de realiteit waarin we leven. Blijven sommige belangrijke problemen waar we in de samenleving mee kampen dan juist onbesproken?
En wie kan er überhaupt beoordelen wat de waarheid is en hoe deze op Google moet worden weergegeven?
Wat mij betreft valt er voor beide kanten iets te zeggen. De sleutel zit hem denk ik in het blijven stilstaan bij het feit dat wat we zien niet perse de waarheid is en altijd kritisch te blijven. Hoe je ook tegen dit dilemma aankijkt, het is in ieder geval belangrijk om de discussie over de rol van Google en technologie in de samenleving op gang te houden. Iets waartoe Maksimava met haar stelling en artikel oproept.
* Het uitgelichte stukje tekst wat je ziet op de zoekresultaten pagina voordat je op een link klikt
